0 Σύγκριση τρόπων θέρμανσης.

Οι οικονομικές συνθήκες κάνουν την αναζήτηση οικονομικής θέρμανσης πιο επίκαιρη από ποτέ. Ποιες οι εναλλακτικές μορφές θέρμανσης (υπέρυθρη, ηλεκτρική με ρεύμα, ηλιακή, γεωθερμία, ιόντων κ.α.); Ποια τα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα τους; Ποιες οι επιπτώσεις σε υγεία, περιβάλλον και οικονομία; Ποιες παράγουν υψηλότερα επίπεδα ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας; Τι πρέπει να γνωρίζετε προτού επιλέξετε σύστημα θέρμανσης.

Όλα τα συστήματα θέρμανσης έχουν πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα.

Αν και για τους περισσότερους σήμερα το κριτήριο επιλογής τρόπου θέρμανσης είναι οικονομικό, στο άρθρο μας θα προσπαθήσουμε να δώσουμε έμφαση και σε ενδεχόμενες επιπτώσεις του κάθε συστήματος στην υγεία (οι οποίες μπορεί μακροπρόθεσμα να κοστίσουν περισσότερο). Σε γενικές γραμμές:

·         Συστήματα που θερμαίνουν με τη χρήση ηλεκτρικής ενέργειας, παράγουν περισσότερα τεχνητά ηλεκτρομαγνητικά πεδία και τοπικά αλλά και μέσω των καλωδιώσεων της ΔΕΗ και ρυπαίνουν το περιβάλλον αφού η παραγωγή ρεύματος γίνεται ακόμη κυρίως με την καύση λιγνίτη στη χώρα μας.

·         Συστήματα που λειτουργούν με καύση ορυκτών ή «ανανεώσιμων» καυσίμων, παράγουν διοξείδιο του άνθρακα, μικροσωματίδια κ.α. που ρυπαίνουν την ατμόσφαιρα και το εσωτερικό των κατοικιών (όταν δεν υπάρχει στεγανότητα και επαρκής εξαερισμός).

·         Συστήματα που παράγουν θερμό αέρα, θερμαίνουν ανομοιόμορφα το χώρο, ανασηκώνουν τη σκόνη και χρειάζονται τακτική συντήρηση/καθαρισμό από μικρόβια και μικροσωματίδια, δημιουργώντας προβληματικές συνθήκες άνεσης, ιδιαίτερα για άτομα με αλλεργίες ή αναπνευστικά προβλήματα.

Αν ωστόσο επιλέξετε με βάση το οικονομικό:

·         Εκτός από τα αρχικό κόστος κτήσης, λάβετε υπόψη σας και τα έξοδα λειτουργίας και συντήρησης. 

·         Yπάρχουν πολλές διαφορετικές αντιλήψεις στον υπολογισμό κόστους λειτουργίας, που δεν λαμβάνουν υπόψη τις σημαντικές διαφορές στους βαθμούς απόδοσης των εξοπλισμών αλλά στις πραγματικές συνθήκες χρήσης.

·         Ενδεικτικά για κατοικία 100 τ.μ. και χειμερινή μόνο χρήση το κόστος λειτουργίας της θέρμανσης με πετρέλαιο εκτιμάται στα 1100-1700 ευρώ, με φυσικό αέριο στα 700-1000 ευρώ, με κλιματιστικά στα 1000-1500 ευρώ, με υπέρυθρα panel στα 300(!??)-1100 ευρώ, με λοιπά ηλεκτρικά σώματα στα 2000-2500 ευρώ,  με σόμπες pellets στα 600-1400 ευρώ, με ενεργειακό τζάκι στα 700-1400 ευρώ και με αντλίες θερμότητας στα 300-800 ευρώ [x].

·         Προσοχή στους χρόνους απόσβεσης που δίνουν οι εγκαταστάτες των συστημάτων θέρμανσης! Αν μένετε σε μικρό σπίτι ή/και δεν έχετε μεγάλες ανάγκες θέρμανσης/ψύξης τότε οι χρόνοι απόσβεσης μπορεί και να είναι πολύ μεγαλύτεροι από αυτούς που σας διαφημίζουν.

·         Κάποια συστήματα μπορεί να χρησιμοποιηθούν και για ψύξη, οπότε σας ανακουφίζουν από τα ενδεχόμενα έξοδα αγοράς ξεχωριστού εξοπλισμού ψύξης.

·         Όλες οι τεχνολογίες θέρμανσης γίνονται πιο αποδοτικές και οικονομικές με την πάροδο του χρόνου ενώ παρουσιάζονται συνεχώς και νέες λύσεις. Δεν είναι παράλογο κάποιος να αναβάλλει την αντικατάσταση του συστήματος θέρμανσης του μέχρι να υπάρχουν καλύτερες οικονομικές συνθήκες και βελτιωμένες τεχνολογικά λύσεις.

·         Λάβετε υπόψη σας ότι οι τιμές των διαφόρων καυσίμων που καθορίζουν το κόστος λειτουργίας του κάθε συστήματος μεταβάλλονται συνεχώς ανάλογα με τις υπάρχουσες συνθήκες και τη διαθεσιμότητα. Αναλογιστείτε τις προοπτικές που έχει το είδος του κάθε καυσίμου στη χώρα μας μακροπρόθεσμα. Για παράδειγμα, το κόστος λειτουργίας των περισσότερων συστημάτων που χρησιμοποιούν ηλεκτρισμό αναμένεται να αυξηθεί σημαντικά από το 2013 οπότε και παύουν να ισχύουν τα δωρεάν δικαιώματα ρύπων για τις μονάδες ηλεκτροπαραγωγής, φέρνοντας σημαντικές αυξήσεις στους λογαριασμούς της ΔΕΗ (προβλεπόμενη αύξηση 37% το 2013, σύμφωνα με εισήγηση της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας!)

·         Η μόνη σίγουρη λύση μείωσης των εξόδων θέρμανσης που θα έχει πάντα μηδενικά λειτουργικά έξοδα είναι η θερμομόνωση του σπιτιού σας!

Άλλα πράγματα που πρέπει να σκεφτείτε:

·         Πόσο ωφέλιμο χώρο καταλαμβάνουν τα μηχανήματα και τα σώματα του κάθε τύπου θέρμανσης

·         Πόσο εύκολα διαθέσιμο και αποθηκεύσιμο είναι το καύσιμο που χρησιμοποιούν

·         Τις ανάγκες συντήρησης και καθαρισμού που έχει ο εξοπλισμός και τα σώματα

1) Θέρμανση με ρεύμα (ηλεκτρική)

Κυριότεροι τύποι ηλεκτρικής θέρμανσης είναι τα ηλεκτρικά καλοριφέρ, οι θερμάστρες, οι θερμοπομποί, τα θερμαντικά πάνελ, οι θερμοσυσσωρευτές, οι ηλεκτρικοί λέβητες, τα αερόθερμα και κλιματιστικά. Τα κυριότερα πλεονεκτήματα της είναι:

·         Δεν υπάρχει ανάγκη αποθήκευσης καυσίμου

·         Ο εξοπλισμός συνήθως καταλαμβάνει μικρό ωφέλιμο χώρο

·         Μικρές ανάγκες συντήρησης εξοπλισμού

·         Ο ηλεκτρισμός είναι (σχεδόν πάντα) άμεσα διαθέσιμος

Ηλεκτρική θέρμανση και ηλεκτρομαγνητικές ακτινοβολίες

Η στροφή σε συστήματα θερμότητας που χρησιμοποιούν το ηλεκτρικό ρεύμα έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση της έκθεσης του πληθυσμού σε ηλεκτρομαγνητικά πεδία χαμηλών συχνοτήτων.

Οι ακτινοβολίες χαμηλών συχνοτήτων έχουν συνδεθεί με τις αποβολές εγκυμοσύνης, το Αλτσχάϊμερ, την λευχαιμία, τον καρκίνο του στήθους και του δέρματος, την αϋπνία, τις θρομβώσεις, βλάβες στο DNA, τον διαβήτη, την σκλήρυνση κατά πλάκας, τις νευρωτικές διαταραχές, την κατάθλιψη κ.α.

Τοπικά υψηλές εκπομπές

Τοπικά, κοντά σε ηλεκτρικά σώματα καταγράφονται συνήθως αυξημένες τιμές ηλεκτρικών και μαγνητικών πεδίων χαμηλών συχνοτήτων.

Τα μαγνητικά πεδία είναι συνήθως υψηλότερα όσο μεγαλύτερη είναι η ισχύς συσκευής και ιδιαίτερα σε συστήματα που χρησιμοποιούν μοτέρ (π.χ. αερόθερμα)

Τα ηλεκτρικά πεδία είναι υψηλότερα όταν δεν γειώνονται σωστά όλα τα αγώγιμα μέρη της συσκευής ή υπάρχει διπολικό αντί για σούκο φις ή δεν υπάρχει λειτουργική γείωση στην κατοικία.

Συνήθως οι τιμές ακτινοβολίας μειώνονται σε φυσιολογικά επίπεδα σε αποστάσεις >1 μέτρου, οπότε προτείνουμε να αποφεύγετε την πολύωρη παραμονή σε πολύ κοντινή απόσταση από οποιαδήποτε συσκευή παραγωγής θερμότητας λειτουργεί με ηλεκτρικό ρεύμα (κάποιες πηγές μπορεί ούτως ή άλλως να προκαλέσουν εγκαύματα σε πολύ κοντινή απόσταση).

Υψηλότερα μαγνητικά πεδία παντού

Η στροφή μεγάλης μερίδας του πληθυσμού στην ηλεκτρική θέρμανση αυξάνει σημαντικά την κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας, που έχει ως αποτέλεσμα την μεγαλύτερη επιβάρυνση του δικτύου μεταφοράς και διανομής ηλεκτρικού ρεύματος.

Αυτό σημαίνει ότι τα καλώδια της ΔΕΗ θα εκπέμπουν πολύ υψηλότερα μαγνητικά πεδία κατά τη διάρκεια του χειμώνα, γεγονός που αποτελεί πρόβλημα για όσους μένουν κοντά σε γραμμές υψηλής τάσης αλλά και μέσης ή χαμηλής τάσης ιδιαίτερα σε πυκνοκατοικημένες περιοχές.

Να σημειωθεί ότι η κατανάλωση της ηλεκτρική ενέργειας (και κατ’ επέκταση τα παραγόμενα από τα καλώδια μαγνητικά πεδία) παρουσιάζειετήσια αύξηση ~3% και έχει αυξηθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια (αύξηση >50% της κατανάλωσης ηλεκτρισμού την χρονική περίοδο 1990-2009![i])

Βρώμικος ηλεκτρισμός

Επίσης σημαντικό θεωρούμε το γεγονός ότι τα παραγόμενα ηλεκτρομαγνητικά πεδία από τα καλώδια τις ΔΕΗ και τις συσκευές σήμερα είναι διαφορετικά από ότι στο παρελθόν, εκτός από την ποσότητα και σε κυματομορφή.

Το μέχρι πρότινος απλό ημιτονοειδές σήμα του ηλεκτρικού δικτύου (50Hz) έχει πλέον παραμορφωθεί από αρμονικές υψηλότερων συχνοτήτων (χιλιάδων Hz) λόγω της εκτεταμένης χρήσης ηλεκτρονικών συσκευών μη γραμμικού φορτίου όπως λαμπτήρες φθορισμού, αντάπτορες εναλλασσόμενου ρεύματος, ηλεκτρονικοί διακόπτες dimmer, κλιματιστικά inverter, τηλεοράσεις plasma, φωτοβολταϊκά συστήματα κ.α.

Το φαινόμενο αποκαλείται «Βρώμικος Ηλεκτρισμός» επειδή προκαλεί την υπερθέρμανση του ουδετέρου αγωγού και την πρόωρη γήρανση των συσκευών. Επιστήμονες θεωρούν ότι η νέα κυματομορφή του ηλεκτρικού δικτύου είναι ιδιαίτερα επιβαρυντική για τον άνθρωπο[ii].

"Νέες έρευνες, δείχνουν ότι σχεδόν όλες οι μάστιγες που έπληξαν τον άνθρωπο από τον 20ο αιώνα, όπως η παιδική λευχαιμία, ο καρκίνος του στήθους, το κακόηθες μελάνωμα και το άσθμα μπορούν να συνδεθούν με τη χρήση του ηλεκτρισμού" Δρ. Samuel Milham, Ιατρικός ερευνητής εργασιακής επιδημιολογίας [iii]

Για να διαπιστώσετε αν, στους χώρους όπου περνάτε τον περισσότερο χρόνο σας, υπάρχουν υψηλές τιμές ακτινοβολίας εξαιτίας  καλωδίων της ΔΕΗ, ηλεκτρικών συσκευών, συστημάτων θέρμανσης κ.α. μπορείτε να αγοράσετε ή να ενοικιάσετε απλούς στη χρήση μετρητές ακτινοβολίας ή να ζητήσετε τον Έλεγχο Ηλεκτρομαγνητικής Επιβάρυνσης των χώρων σας από εξειδικευμένο μηχανικό.

Είναι η ηλεκτρική θέρμανση πιο οικολογική;

Υπάρχει σε πολλούς η εντύπωση ότι η ηλεκτρική θέρμανση είναι οικολογική, επειδή οι ηλεκτρικές συσκευές θέρμανσης που υπάρχουν μέσα στις κατοικίες δεν λειτουργούν με καύση και δεν παράγουν τοπικά διοξείδιο του άνθρακα ή άλλους επικίνδυνους ρύπους.

Ωστόσο, τα εργοστάσια παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας (που ρευματοδοτούν τις συσκευές ηλεκτρική θέρμανσης) χρησιμοποιούν κυρίως ορυκτά καύσιμα (λιγνίτης) και ευθύνονται για περισσότερο από το 50% των αερίων του θερμοκηπίου που παράγονται στη χώρα μας.

Από την καύση του λιγνίτη παράγεται διοξείδιο του άνθρακα, μικροσωματίδια και άλλοι ρύποι, ενώ βλαβερός θεωρείται και ο ατμός που εκλύεται από τους πύργους ψύξης των μονάδων παραγωγής.

Οι συγκριτικοί πίνακες τις Greenpeace[iv] δείχνoυν για παράδειγμα ότι η παραγωγή διοξειδίου του άνθρακα από τη θέρμανση με κλιματιστικά (ηλεκτρική) είναι μεγαλύτερη ακόμη και από την θέρμανση με χρήση πετρελαίου.

Δεν είναι τυχαίο ότι στις βόρειες χώρες εδώ και χρόνια έχει περιοριστεί η χρήση του ηλεκτρισμού σαν πηγή θέρμανσης και έχουν στραφεί σε άλλα συστήματα[v].

Δεν πρέπει να στραφούμε ούτως ή άλλως στη χρήση ηλεκτρικού ρεύματος για θέρμανση αφού τα ορυκτά καύσιμα ρυπαίνουν και σύντομα θα εξαντληθούν;

Σύμφωνα με εκτιμήσεις, τα παγκόσμια αποθέματα πετρελαίου, φυσικού αερίου και λιθάνθρακα επαρκούν για την κάλυψη αναγκών περίπου 40 ετών, 70 ετών και 200 ετών αντίστοιχα[vi].

Επίσης, η καύση ορυκτών καυσίμων παράγει πληθώρα βλαβερών ρύπων, ενώ το γεγονός ότι η Ελλάδα εισάγει πετρέλαιο και φυσικό αέριο από ξένες χώρες σημαίνει ότι οι τιμές τους είναι ασταθείς και επηρεάζονται από πολλούς απρόβλεπτους πολιτικο-οικονομικούς παράγοντες.

Το μέλλον της παραγωγής ενέργειας κατα πολλούς βρίσκεται στην παραγωγή ηλεκτρισμού από ανανεώσιμες πηγές (φωτοβολταϊκά, αιολικά, γεωθερμία, υδραυλική) και η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει θέσει ως στόχο το 2020 να παράγεται από αυτές το 20% της κατανάλωσης ενέργειας.

Ωστόσο, η παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος και από ανανεώσιμες πηγές, σημαίνει μεγαλύτερη εκπομπή ηλεκτρομαγνητικών πεδίων από το δίκτυο ρεύματος της ΔΕΗ και μάλιστα με πιο επιβαρυντική κυματομορφή (με αρμονικές υψηλών συχνοτήτων) από αυτή στο παρελθόν.

Για να αποφευχθεί μέρος αυτού του προβλήματος θα πρέπει κατά τη γνώμη μας η παραγωγή ενέργειας με τη χρήση ανανεώσιμων πηγών να γίνεται σε πολύ τοπικό επίπεδο, γεγονός που θα περιόριζε σημαντικά και τις απώλειες μεταφοράς αλλά και τις ανάγκες για επέκταση του δικτύου της ΔΕΗ.

Οι άλλες λύσεις

Δεδομένου των μεγάλων οικονομικών απαιτήσεων για τις υποδομές των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και της παρούσας οικονομικής κρίσης ο ρυθμός εξάπλωσης τους δεν μπορεί να είναι ο επιθυμητός, οπότε τουλάχιστον προσωρινά θα πρέπει να εξεταστούν και άλλες λύσεις.

Τα ορυκτά καύσιμα έχουν ακόμη σημαντικά πλεονεκτήματα σε σχέση με τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας με κυριότερο το γεγονός ότι μπορούν εύκολα να αποθηκευτούν και να ανταποκριθούν στις διακυμάνσεις της ενεργειακής ζήτησης.

Η εξόρυξη πετρελαίου στην Ελλάδα που φαίνεται ότι επιτέλους παίρνει το δρόμο της[vii] και μαζί με την ενδεχόμενη εκμετάλλευση των διαθέσιμων κοιτασμάτων φυσικού αερίου[viii] θα αποτελούσαν οικονομική ανάσα για τη χώρα αφού θα σήμαιναν την πτώση της τιμής των καυσίμων και την εκμετάλλευση των υπάρχουσων υποδομών.

Ιδανική στην παρούσα φάση, φαίνεται να είναι η λύση της τηλεθέρμανσης που αξιοποιεί την παραγόμενη θερμότητα των υπαρχόντων θερμοηλεκτρικών σταθμών (που αλλιώς θα χανόταν ανεκμετάλλευτη στο περιβάλλον) για να μεταφέρει ζεστό νερό μέσω μονωμένων σωλήνων στα καλοριφέρ μιας ολόκληρης πόλης.

Δηλαδή με ένα καυστήρα και ένα λέβητα στα εργοστάσια παραγωγής ενέργειας θερμαίνεται μια ολόκληρη πόλη που σημαίνει πολύ μικρότερη παραγωγή ρύπων και μηδενική παραγωγή τεχνητών ηλεκτρομαγνητικών πεδίων.

Ο καταναλωτής  επίσης απαλλάσσεται από τα έξοδα για την αγορά καυστήρα, boiler και άλλου εξοπλισμού (εκτός από τα καλοριφέρ) και τα έξοδα συντήρησης.

Το σύστημα που εφαρμόζεται χρόνια στο εξωτερικό, χρησιμοποιείται σήμερα και στη χώρα μας στην Κοζάνη, την Πτολεμαΐδα, το Αμύνταιο, και τη Μεγαλόπολη.

Ηλεκτρικά καλοριφέρ, κονβέκτορ, θερμοπομποί, θερμαντικά πάνελ

·         Περιέχουν αντιστάσεις που θερμαίνονται

·         Είναι φτηνά με υψηλό όμως κόστος λειτουργίας

·         Είναι αθόρυβα και έχουν άμεση απόδοση

·         Προτείνονται περισσότερο για τοπική θέρμανση και όχι ολόκληρου του σπιτιού

Θερμάστρες – κάτοπτρα με λυχνίες αλογόνου, χαλαζία υπέρυθρης κλπ.. 

·         Εκτός από το υψηλό κόστος λειτουργίας χρειάζονται και ιδιαίτερη προσοχή στη χρήση τους καθώς αποτελούν κίνδυνο πρόκλησης εγκαυμάτων και πυρκαγιάς

·         Επίσης το φως που παράγουν είναι ενοχλητικό για τον άνθρωπο

Αερόθερμα, κλιματιστικά, Fancoil

·         Το κύριο πρόβλημα τους είναι ότι παράγουν θερμό και ξηρό αέρα που ανασηκώνει τη σκόνη στο χώρο, δημιουργώντας προβληματικές συνθήκες άνεσης, ιδιαίτερα για άτομα με αλλεργίες ή αναπνευστικά προβλήματα (το ίδιο σημαντικό πρόβλημα παρουσιάζουν και τα κεντρικά συστήματα αεραγωγών)

·         Επίσης είναι θορυβώδη, θερμαίνουν ανομοιόμορφα το χώρο (κρύο πάτωμα – ζεστή οροφή) και ο χώρος κρυώνει γρήγορα μετά τη διακοπή της λειτουργίας τους (σε αντίθεση με τα συμβατικά καλοριφέρ)

·         Τα κλιματιστικά τεχνολογίας inverter έχουν μειωμένη κατανάλωση ρεύματος και μειωμένα επίπεδα θορύβου σε σχέση με τα συμβατικά

·         Τα fancoil έχουν μειωμένη κατανάλωσης ενέργειας σε συνδυασμό με κάποια αντλία θερμότητας

·         Τα κλιματιστικά χρειάζονται τακτική συντήρηση των φίλτρων που διαθέτουν

Ηλεκτρικοί λέβητες

·         Οι ηλεκτρικοί λέβητες περιέχουν ηλεκτρικές αντιστάσεις που θερμαίνουν το νερό που περιέχουν και από εκεί τα καλοριφέρ

·         Είναι αθόρυβοι, έχουν ελάχιστο κόστος συντήρησης και δεν καταλαμβάνουν σημαντικό χώρο, ωστόσο έχουν υψηλό κόστος λειτουργίας

Ηλεκτρικοί λέβητες ιόντων

·         Έχουν μειωμένη κατανάλωση σε σχέση με τους συμβατικούς επειδή ιονίζουν το νερό κάνοντας το να θερμαίνεται ταχύτερα

·         Υπάρχουν διάφορες τεχνικές δυσκολίες στην εφαρμογή τους (διάβρωση σωληνώσεων και καλοριφέρ, τριφασικό ρεύμα κλπ..) γι’ αυτό προτείνεται η χρήση εξειδικευμένου συνεργείου στην εγκατάσταση τους

Ενδοδαπέδια θέρμανση με ηλεκτρικές αντιστάσεις

·         Η ενδοδαπέδια θέρμανση που χρησιμοποιεί ηλεκτρικές αντιστάσεις αντί για σωληνώσεις νερού, είναι πιθανό να δημιουργεί υψηλά ηλεκτρομαγνητικά πεδία με τα οποία ερχόμαστε σε άμεση επαφή

·         Εξαίρεση αποτελεί η ενδοδαπέδια θέρμανση με θωρακισμένους ηλεκτροφόρους αγωγούς (μηδενίζουν τα ηλεκτρικά πεδία εναλλασσόμενου ρεύματος) και διπλού πυρήνα (twin-core - μειώνουν τα μαγνητικά πεδία εναλλασσόμενου ρεύματος)

Θερμοσυσσωρευτές

·         Οι θερμοσυσσωρευτές διαθέτουν αντιστάσεις που φορτίζονται κατά τη διάρκεια της νύχτας (με το μειωμένο τιμολόγιο της ΔΕΗ) θερμαίνοντας τα υλικά μεγάλης θερμικής μάζας που περιέχουν (πυρότουβλα)

·         Τα πυρότουβλα μετά αποδίδουν την θερμότητα στο χώρο με την μορφή υπέρυθρης ακτινοβολίας που θεωρείται η πιο υγιεινή μορφή θερμότητας (όπως αυτή που παράγει ο ήλιος)

·         Το πρόβλημα τους είναι ότι παρά τη χρήση τους με μειωμένο τιμολόγιο καταναλώνουν αρκετό ρεύμα

·         Επίσης δεν αποδίδουν άμεσα και γρήγορα τη θερμότητα (τους ανοίγεις τώρα και θερμαίνουν μετά από ώρες)

·         Οι θερμοσυσσωρευτές εκπέμπουν τεχνητά ηλεκτρομαγνητικά πεδία ακτινοβολία τις νυχτερινές ώρες όταν και φορτίζουν για αυτό και πρέπει να αποφεύγεται η τοποθέτηση τους σε απόσταση <1 μέτρου από κρεβάτια

·         Για την επιλογή θερμοσυσσωρευτή, ελέγξτε τη δυνατότητα του να αποδίδει τη θερμότητα στο χώρο σταδιακά ή όποτε ακριβώς τη χρειάζεστε

Θερμαντικά πάνελ υπέρυθρης ακτινοβολίας

·         Όπως και οι θερμοσυσσωρευτές, τα πάνελ παράγουν υπέρυθρη ακτινοβολία μακρού κύματος που θεωρείται η πιο υγιεινή μορφή θερμότητας, ωστόσο, σε αντίθεση με τους θερμοσυσσωρευτές, αποδίδουν άμεσα τη θερμότητα όποτε ακριβώς τη χρειάζεστε

·         Περιέχουν αντιστάσεις και οι επιφάνειες τους είναι επιστρωμένες με ειδικά υλικά (κεραμικά υλικά, πολυαμίδιο άνθρακα, γραφίτη, κρυστάλλους χαλαζία κλπ.) που απορροφούν την παραγόμενη θερμότητα και την ακτινοβολούν στο χώρο

·         Η υπέρυθρη ακτινοβολία θερμαίνει απευθείας το σώμα σας και τα αντικείμενα χωρίς να θερμαίνει τον αέρα. Ειδικά τα αντικείμενα με μεγάλη θερμική μάζα (π.χ. τούβλα, κεραμικά πλακάκια) αποθηκεύουν τη θερμότητα και την αποδίδουν σταδιακά στο χώρο

·         Επειδή δεν θερμαίνουν τον αέρα αλλά το σώμα και τα δομικά υλικά, είναι σημαντικό να υπάρχει καλή θερμομόνωση στο σπίτι γιατί αλλιώς όση θερμότητα θα αποθηκεύεται στους τοίχους και την οροφή θα χάνεται γρήγορα στο περιβάλλον

·         Δεν θερμαίνουν τον αέρα και η αίσθηση τους σε ένα κρύο σπίτι είναι ουσιαστικά όπως όταν βρίσκεστε έξω σε μια κρύα μέρα του χειμώνα και ο ήλιος ζεσταίνει το δέρμα και τα ρούχα σας αλλά όχι τον αέρα, ενώ πρέπει να υπάρχει οπτική επαφή με το πάνελ για να σας ζεσταίνει το σώμα. Γι’ αυτό το λόγο πολλοί την προτιμούν για τοπική θέρμανση και όχι ολόκληρου του σπιτιού

·         Έχουν χαμηλότερο κόστος αγοράς και δεν καταλαμβάνουν μεγάλο ωφέλιμο χώρο σε σχέση με τη χρήση πετρελαίου ή φυσικού αερίου

·         Αποδίδουν ομοιόμορφα τη θερμότητα και έχουν μειωμένη κατανάλωση σε σχέση με τα περισσότερα ηλεκτρικά συστήματα θέρμανσης

·         Βοηθούν στην μείωση της υγρασίας στους τοίχους

·         Είναι απλά στην τοποθέτηση και δεν απαιτούν συντήρηση

Είναι ασφαλής η υπέρυθρη ακτινοβολία των πάνελ; Δεν αποτελεί επικίνδυνη ιονίζουσα ακτινοβολία;

Η υπέρυθρη ακτινοβολία είναι αντίστοιχη με τη ζέστη του ήλιου, της φωτιάς και αυτής που παράγει το ανθρώπινο σώμα.

Βρίσκεται κοντά στο φάσμα της ιονίζουσας ακτινοβολίας, έχοντας μικρότερη όμως συχνότητα από την υπεριώδη ακτινοβολία και το φως του ήλιου.

Ωστόσο, ακόμη και οι ιονίζουσες ακτινοβολίες (που υπήρχαν στο περιβάλλον από τότε που υπάρχει και ο άνθρωπος) σε συγκεκριμένη ποσότητα έχουν ωφέλιμη επίδραση στον ανθρώπινο οργανισμό (π.χ. υπεριώδης ακτινοβολία βοηθά στην παραγωγή βιταμίνης D και ορμονών, ραδιενεργά λουτρά σε Ικαρία, Καμένα Βούρλα και σε όλο τον πλανήτη χρησιμοποιούνται για θεραπευτικούς σκοπούς). Διαβάστε περισσότερα στο άρθρο μας για τις ιονίζουσες ακτινοβολίες..

Η κοντινή στο φάσμα της ιονίζουσας, υπέρυθρη ακτινοβολία θεωρείται ότι βοηθά στην βελτίωση του κυκλοφορικού, σε αρθριτικά και μυϊκά προβλήματα, στην αποτοξίνωση κ.α. ενώ χρησιμοποιείται και στις θερμοκοιτίδες πρόωρων νεογνών.

Κατά τη γνώμη μας  ο σύγχρονος άνθρωπος που περνά πλέον λιγοστό χρόνο στη φύση και τον ήλιο ίσως έχει μεγαλύτερη ανάγκη την ευεργετική δράση της υπέρυθρης ακτινοβολίας.

Σημαντικό όφελος των υπέρυθρων πάνελ είναι ότι δεν δημιουργούν ανθυγιεινά ρεύματα αέρα που μεταφέρουν σκόνη και μικροοργανισμούς στο χώρο (όπως κάνουν για παράδειγμα τα κλιματιστικά) και βοηθούν στην μείωση της υγρασίας και της ανάπτυξης μούχλας.

Υπάρχουν έρευνες όπως αυτή του ΑΠΘ [xii] που υποστηρίζουν ότι η οξεία και η χρόνια έκθεση σε υπέρυθρη ακτινοβολία θα μπορούσε να προκαλέσει βλάβες στα μάτια. Για αυτό θεωρούμε προτιμότερο να μην υπάρχει καθημερινή πολύωρη απευθείας οπτική επαφή με το πάνελ (καλύτερα να σας βλέπει από το πλαί ή πίσω). Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τα φτηνά κάτοπτρα υπέρυθρης (αλογόνου κλπ.) που παράγουν φως και είναι άμεσα ενοχλητικά στα μάτια.

Τα πάνελ υψηλής θερμοκρασίας (~300 βαθμούς) έχουν μεγαλύτερο βεληνεκές από τα χαμηλής θερμοκρασίας και πρέπει να τοποθετούνται ψηλά για να αποφευχθούν εγκαύματα ή άλλα ατυχήματα.

Τα υπέρυθρα πάνελ εκτός από την υπέρυθρη ακτινοβολία που εκπέμπουν, εκπέμπουν και ηλεκτρομαγνητικά πεδία χαμηλών συχνοτήτων που δεν θεωρούνται βιολογικά φιλικά στον άνθρωπο. Οι μετρήσεις μας σε υπέρυθρα πάνελ έδειξαν ανεβασμένα μαγνητικά πεδία σε απόσταση <1 μέτρου από τα πάνελ.

Εναλλακτικοί τρόποι υπέρυθρης θέρμανσης που παράγουν τις ωφέλιμες φυσικές υπέρυθρες ακτινοβολίες χωρίς τις τεχνητές ακτινοβολίες, είναι οι θερμοσυσσωρευτές όταν δεν φορτίζουν, τα τζάκια μεγάλης θερμικής μάζας και η αποθήκευση της θερμότητας του ήλιου σε υλικά μεγάλης θερμοχωρητικότητας (νότια υαλοστάσια, ηλιακά αίθρια, ηλιακοί τοίχοι - δείτε παρακάτω).

2) Θέρμανση με καύση

Η καύση πετρελαίου, φυσικού αερίου, ξύλου, pellets κλπ. για την παραγωγή θερμικής ενέργειας γίνεται με τη δέσμευση οξυγόνου και την παραγωγή διοξειδίου του άνθρακα, μικροσωματιδίων και άλλων ρύπων που συμβάλλουν σημαντικά στην ατμοσφαιρική ρύπανση και το φαινόμενο του θερμοκηπίου.

Οι επιπτώσεις της προκαλούμενης ατμοσφαιρικής ρύπανσης είναι σε ατομικό επίπεδο μεγαλύτερες όταν η καύση γίνεται σε εσωτερικούς χώρους με ελλιπή εξαερισμό.

Αν και αγορά ατομικού καυστήρα έχει τα θετικά της, η ύπαρξη περισσότερων καυστήρων σημαίνει την παραγωγή περισσότερων ατμοσφαιρικών ρύπων.

Καυστήρες – Λέβητες Πετρελαίου

Πετρέλαιο καίγεται στον καυστήρα και θερμαίνει νερό στον λέβητα το οποίο μέσω σωληνώσεων φτάνει στα σώματα καλοριφέρ.

Πλεονεκτήματα

·         Ύπαρξη δικτύου διανομής

Μειονεκτήματα

·         Υψηλό κόστος αγοράς (καυστήρας, λέβητας, σωληνώσεις, καλοριφέρ κλπ.)

·         Καταλαμβάνει μεγάλο ωφέλιμο χώρο

·         Υψηλό κόστος λειτουργίας

·         Υψηλό και συνεχώς μεταβαλλόμενο κόστος καυσίμου

·         Ανάγκη συντήρησης

·         Πετρέλαιο μη ανανεώσιμη πηγή ενέργειας

·         Ανάγκη προμήθειας μέσω βυτιοφόρων

Πως να μειώσετε το κόστος λειτουργίας

·         Τακτική συντήρηση καυστήρα λέβητα (τουλάχιστον ετήσια)

·         Επιδιόρθωση ελλιπούς θερμομόνωσης σωληνώσεων

·         Αντικατάσταση παλαιών καυστήρων λεβήτων που λειτουργούν με πολύ χαμηλό βαθμό απόδοσης 30-40% με νέα πιο ενεργειακά αποδοτικά συστήματα που λειτουργούν με βαθμό απόδοσης >80% (π.χ. λέβητες συμπύκνωσης ή υψηλής απόδοσης που ανακτούν τη χαμένη θερμική ενέργεια από τη καύση του καυσίμου)

Καυστήρες – Λέβητες Φυσικού Αερίου

Πλεονεκτήματα

Το φυσικό αέριο σε σχέση με το πετρέλαιο:

·         είναι προς το παρόν φτηνότερο (~30%)

·         είναι συνεχώς διαθέσιμο και δεν χρειάζεται να το προαγοράσετε και να το αποθηκεύσετε (πληρώνετε όσο χρησιμοποιείτε)

·         χρησιμοποιεί συνήθως καυτήρες και λέβητες νεότερης γενιάς με καλύτερη απόδοση

·         έχει γρηγορότερη απόκριση στη ρύθμιση θερμοκρασίας

Μειονεκτήματα

·         Περιορισμένο δίκτυο διανομής

·         Μηνιαίο πάγιο για την παροχή αερίου

·         Υψηλό κόστος αγοράς (καυστήρας, λέβητας, σωληνώσεις, καλοριφέρ)

·         Υψηλό κόστος λειτουργίας

·         Συνεχώς μεταβαλλόμενο κόστος καυσίμου

·         Ανάγκη συντήρησης

·         Φυσικό αέριο μη ανανεώσιμη πηγή ενέργειας

Καυστήρες – Λέβητες Βιομάζας (ξύλο, pellets κλπ.)

Βιομάζα αποκαλείται οποιοδήποτε υλικό οργανικής προέλευσης αλλά αυτά που χρησιμοποιούνται κυρίως ως καύσιμη ύλη είναι τα ξύλα, τα pellets (πεπιεσμένα κομμάτια από διάφορα φυτικά προϊόντα, πριονίδι κλπ.), η βιοαιθανόλη (αλκοόλη που παράγεται από φυτά όπως το ζαχαρότευτλο και το καλαμπόκι) κλπ.

Πλεονεκτήματα

·         Η βιομάζα θεωρείται ανανεώσιμη πηγή ενέργειας γιατί ότι κόβεται μπορεί να ξαναφυτευτεί

·         Υπάρχει δυνατότητα εγχώριας παραγωγής

·         Χαμηλότερο κόστος κατανάλωσης από πετρέλαιο και φυσικό αέριο (επηρεάζεται από την απόδοση του λέβητα και της καύσιμης ύλης)

·         Σχετικά μικρό κόστος λειτουργίας (ανάλογα με το είδος)

Μειονεκτήματα

·         Ανάγκη μεγάλου ωφέλιμου χώρου (καυστήρας-λέβητας + αποθηκευτικός χώρος)

·         Υψηλό κόστος συντήρησης όταν χρησιμοποιούνται pellet ή ξύλα χαμηλής ποιότητας

·         Ανάγκη συνεχούς ανατροφοδότησης (ανάλογα με το είδος της βιομάζας και του καυστήρα)

·         Τακτικό καθάρισμα

Είναι η βιομάζα πραγματικά οικολογική πηγή ενέργειας;

Η βιομάζα θεωρείται ότι δεν συμβάλει στην αύξηση του διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα (CO2 neutral) επειδή το διοξείδιο του άνθρακα που παράγει το είχε ήδη αφαιρέσει από την ατμόσφαιρα κατά την ανάπτυξη του δέντρου ή του φυτού από το οποίο προήλθε ή θα δεσμευθεί από το νέο δέντρο ή φυτό που θα φυτευτεί στη θέση του κομμένου.

Ωστόσο κατά πόσο ισχύει αυτό στην πραγματικότητα; Ο Alex Scrivener υπεύθυνος πολιτικής στο Κίνημα Παγκόσμιας Ανάπτυξης, αναφέρει[ix]:

"Η αντικατάσταση των ορυκτών καυσίμων με βιομάζα ακούγεται σαν την εύκολη λύση για την κλιματική αλλαγή. Αλλά στην πραγματικότητα, αυτό οδηγεί σε αρπαγές γης, την καταστροφή των τροπικών δασών, καθώς και σοβαρές ελλείψεις σε τρόφιμα όπου η γη χρησιμοποιείται για να αυξηθούν τα καύσιμα αντί για τρόφιμα. Και η ιδέα ότι τα βιοκαύσιμα έχουν ουδέτερο ισοζύγιο άνθρακα είναι ένας μύθος".

Στην πράξη η βιομάζα εισάγεται κυρίως από τρίτες χώρες (εισαγωγή CO2 χωρίς την τοπική αναπλήρωση του), αποψιλώνοντας μεγάλες εκτάσεις που συχνά δεν επανακαλλιεργούνται.

Ακόμη και αν ξαναφυτευτούν, τα νέα δέντρα κάνουν χρόνια για να αναπληρώσουν το χαμένο οξυγόνο.

Επίσης η χρήση της βιομάζας ως καύσιμο οδηγεί και στην έξαρση της λαθραίας υλοτόμησης, ενώ οι μονοκαλλιέργειες για την παραγωγή βιοκαυσίμων ενδεχομένως να έχουν επιπτώσεις στη τοπική βιοποικιλότητα και το έδαφος.

Η γνώμη μας πάντως είναι ότι η βιομάζα μπορεί να αποτελέσει καλή εναλλακτική στα ορυκτά καύσιμα, αρκεί η παραγωγή της να είναι ελεγχόμενη και να επιτρέπεται μόνο όταν πληρούνται οι απαραίτητες συνθήκες.

Τζάκια και σόμπες βιομάζας (ξύλου, pellets, βιοαιαθανόλης)

Πλεονεκτήματα

·         Η βιομάζα θεωρείται ανανεώσιμη πηγή ενέργειας στην περίπτωση που ξαναφυτεύεται ότι κόβεται.

·         Υπάρχει δυνατότητα εγχώριας παραγωγής

·         Χαμηλότερο κόστος κατανάλωσης από πετρέλαιο και φυσικό αέριο (επηρεάζεται από την απόδοση της καύσιμης ύλης)

·         Αισθητικά όμορφα

Μειονεκτήματα

·         Απαραίτητος ο εξαερισμός και η είσοδος φρέσκου αέρα στο σπίτι

·         Επικινδυνότητα ύπαρξης καυστήρα στο εσωτερικό των κατοικιών

·         Αδυναμία ελέγχου θερμοκρασίας

·         Ανάγκη τακτικής και δύσκολης συντήρησης καπναγωγού, καπνοδόχου, εστίας, τζαμιού κλπ.

·         Υψηλό κόστος συντήρησης όταν χρησιμοποιούνται pellet ή ξύλα χαμηλής ποιότητας

·         Ανάγκη συνεχούς τροφοδοσίας

·         Διάφορες καιρικές συνθήκες (υψηλή εξωτερική θερμοκρασία, πολύ αέρα κλπ.) μπορεί να δυσκολέψουν την απαγωγή των καυσαερίων (κάπνισμα τζακιού)

·         Ανάγκη χώρου αποθήκευσης

Σόμπες πετρελαίου, κηροζίνης, φυσικού αερίου, ξύλο, πέλετς κλπ.

·         Χρησιμοποιούνται για την τοπική θέρμανση συγκεκριμένων χώρων.

·         Αποτελούν συνήθως σχετικά οικονομική επιλογή ωστόσο η ποιότητα τους διαφέρει σημαντικά από μοντέλο σε μοντέλο

·         Προσοχή να έχει ευρωπαϊκή πιστοποίηση CE

·         Απαραίτητος ο εξαερισμός των καυσαερίων

·         Προσοχή στις σόμπες υγραερίου για τυχόν διαρροή

Απλά τζάκια (ανοιχτή εστία)

Σε σχέση με τα υπόλοιπα τζάκια/σόμπες της κατηγορίας, τα ανοιχτού τύπου δεν προτείνονται καθόλου γιατί:

·         Έχουν πολύ μικρή απόδοση 10-30% και καταναλώνουν πολύ καύσιμο

·         Παράγουν πολλούς ρύπους

·         Τραβάνε πολύ φρέσκο αέρα από το σπίτι (απαραίτητο ανοιχτό παράθυρο)

·         Χρειάζονται συνεχή επίβλεψη

Ενεργειακά – θερμοδυναμικά τζάκια / σόμπες

·         Στα ενεργειακά τζάκια η εστία κλείνει με κάποιο πυρίμαχο τζάμι. Έτσι το ξύλο καίγεται με λιγότερο αέρα και ο βαθμός απόδοσης τους να φτάνει στο 70-75%

·         Γίνεται οικονομία σε καύσιμο και περιορίζονται οι ρύποι και η απώλεια αέρα από το σπίτι

·         Δεν χρειάζονται συνεχή επίβλεψη

·         Στα θερμοδυναμικά ή οικολογικά τζάκια υπάρχει επιπλέον και μηχανισμός επανάκαυσης των καυσαερίων αυξάνοντας ακόμη περισσότερο το βαθμό απόδοσης του τζακιού και ελαχιστοποιώντας τους ρύπους

·         Συνήθως υπάρχoυν και γρίλιες στο κάτω μέρος για την είσοδο κρύου αέρα, ο οποίος θερμαίνεται (μέσω αεραγωγών - δεν έρχεται σε επαφή με τα καυσαέρια της εστίας) και βγαίνει από το πάνω μέρος ζεστός στο χώρο

·         Με τη χρήση βεντιλατέρ και αεραγωγών μπορούν να θερμανθούν και γειτονικοί χώροι. Το σύστημα αεραγωγών μέσα στα σπίτια δεν προτείνεται γιατί παράγει θερμό και ξηρό αέρα που ανασηκώνει τη σκόνη στο χώρο, δημιουργώντας προβληματικές συνθήκες άνεσης, ιδιαίτερα για άτομα με αλλεργίες ή αναπνευστικά προβλήματα. Επίσης είναι δύσκολος ο καθαρισμός των αεραγωγών από σκόνη και μικρόβια

·         Αν ωστόσο επιλέξετε να υπάρχει παροχή θερμού αέρα από το τζάκι, επιλέξτε κάποιο τζάκι στο οποίο ο αέρας αντλείται από έξω (φρέσκος αέρας) και όχι από το εσωτερικό του σπιτιού

Τζάκια βιοαιθανολης

·         Τα τζάκια που καίνε βιοαιθανόλη (υγρό) δεν βγάζουν καπνό και μόνο μικρές ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα γι’ αυτό και συνήθως είναι ανοιχτού τύπου και δεν λειτουργούν με καμινάδα

·         Έχουν χαμηλή τιμή πώλησης σε σχέση με τα υπόλοιπα τζάκια και είναι αισθητικά πολύ όμορφα

Τζάκια καλοριφέρ

·         Τα τζάκια καλοριφέρ θερμαίνουν νερό το οποίο διοχετεύεται μέσω κυκλοφορητή στα σώματα των καλοριφέρ

·         Μπορούν να θερμάνουν ολόκληρο το σπίτι

·         Περισσότερο υγιεινή επιλογή από τα τζάκια που θερμαίνουν αέρα

Τζάκια μεγάλης θερμικής μάζας

·         Τα τζάκια μεγάλης θερμικής μάζας (masonry heaters) χτίζονται με κεραμικά υλικά, πυρότουβλα, μάρμαρα και άλλα υλικά μεγάλης θερμοχωρητικότητας

·         Η καύση γίνεται με κλειστή εστία, με μικρή ποσότητα καυσίμου και παράγονται ελάχιστα καυσαέρια από την καμινάδα

·         Ο θερμός αέρας που παράγεται ζεσταίνει τα πυρότουβλα τα οποία αποθηκεύουν τη θερμότητα και την εκπέμπουν με τη μορφή υγιεινής υπέρυθρης ακτινοβολίας για πολλές ώρες αφού σβήσει η φωτιά

·         Συνήθως τα τζάκια μεγάλης θερμικής μάζας καταλαμβάνουν μεγάλο όγκο και τοποθετούνται στο κέντρο των χώρων

·         Το πρόβλημα τους είναι ότι αφού τα ανάψετε, αργούν λίγο να ζεστάνουν το χώρο (όπως και οι θερμοσυσσωρευτές)

·         Είναι κατά τη γνώμη μας από τους πιο υγιεινούς τρόπους θέρμανσης που υπάρχει από την αρχαιότητα (ρωμαϊκός υπόκαυστος) και είναι πολύ δημοφιλής στις βόρειες χώρες, ωστόσο στην Ελλάδα δεν γνωρίζουμε κάποια εταιρεία να κατασκευάζει τέτοια τζάκια (είναι πολύ ιδιαίτερες κατασκευές που απαιτούν τη σχετική τεχνογνωσία)

3) Θέρμανση με αντλίες θερμότητας

Η θέρμανση με αντλίες θερμότητας είναι κατά πολλούς ο τρόπος θέρμανσης με το χαμηλότερο λειτουργικό κόστος αφού δεν παράγουν θερμότητα αλλά την αντλούν από το περιβάλλον με μικρή σχετικά χρήση ηλεκτρικής ενέργειας (ανάλογα με τις συνθήκες).

Εξοικονομούν το χώρο (δεν χρειάζεται λεβητοστάσιο και αποθήκευση καυσίμου), δεν δημιουργούν ρύπους καύσης στην κατοικία και μπορούν να χρησιμοποιηθούν και για ψύξη.

Το μέγεθος που καθορίζει πόσο οικονομική είναι η λειτουργία των αντλιών θερμότητας είναι οβαθμός απόδοσης τους (C.O.P.), που είναι συνήθως υψηλός (3-6). Για παράδειγμα βαθμός απόδοσης 5 σημαίνει πρακτικά ότι για κάθε κιλοβατώρα ηλεκτρική ενέργειας που καταναλώνουμε, παράγουμε την πενταπλάσια θερμική ενέργεια.

Όσο λιγότερη είναι η διαφορά θερμοκρασίας ανάμεσα στην πηγή άντλησης θερμότητας (αέρας, νερό, γη) και το θερμικό μέσο των τερματικών μονάδων (π.χ. νερό στα καλοριφέρ) τόσο μικρότερη είναι η ηλεκτρική ενέργεια που χρειάζεται να δαπανηθεί.

Γι’ αυτό και οι αντλίες θερμότητας είναι ιδανικές όταν υπάρχουν συστήματα χαμηλής θερμοκρασίας (π.χ. καλοριφέρ μεγάλης επιφάνειας τύπου πάνελ ή ενδοδαπέδια θέρμανση ή fancoils). Τα συστήματα χαμηλής θερμοκρασίας (30-40 βαθμών) απαιτούν λιγότερη ενέργεια για να θερμάνουν το χώρο σε σχέση με τα παραδοσιακά καλοριφέρ (70-80 βαθμών).

Αντλίες αέρα

·         Οι πιο συνηθισμένες αντλίες θερμότητας είναι οι αντλίες που χρησιμοποιούν τον εξωτερικό αέρα. Είναι ο ποιο οικονομικός τύπος αντλίας, ωστόσο ο βαθμός απόδοσης τους πέφτει σημαντικά, αυξάνοντας την ηλεκτρική κατανάλωση όταν υπάρχει μεγάλη θερμοκρασιακή διαφορά με τον εξωτερικό αέρα

·         Δηλαδή, οι αντλίες θερμότητας αέρα ξοδεύουν πολύ ρεύμα όταν επικρατούν πολύ χαμηλές εξωτερικές θερμοκρασίες (π.χ. Βόρεια Ελλάδα) ή ρυθμίζουμε το θερμοστάτη σε πολύ υψηλές θερμοκρασίες εσωτερικά

·         Επίσης, οι εξωτερικές μονάδες των αντλιών αέρα καταλαμβάνουν και ωφέλιμο εξωτερικό χώρο, επιβαρύνουν και αισθητικά και είναι ευάλωτες στην κλοπή

·         Οι αντλίες αέρα-αέρα παράγουν θερμό αέρα μέσω fancoils ή αεραγωγών. Αντλίες αέρα-αέρα είναι και τα κλιματιστικά. Τα τύπου inverter έχουν πιο οικονομική λειτουργία

·         Όπως και όλα τα αντίστοιχα συστήματα που θερμαίνουν αέρα δεν θεωρούνται υγιεινά γιατί παράγουν θερμό και ξηρό αέρα που ανασηκώνει τη σκόνη στο χώρο, δημιουργώντας προβληματικές συνθήκες άνεσης, ιδιαίτερα για άτομα με αλλεργίες ή αναπνευστικά προβλήματα

·         Επίσης έχουν θορυβώδη λειτουργία, θερμαίνουν ανομοιόμορφα το χώρο ενώ απαιτείται τακτική συντήρηση των φίλτρων τους

·         Σε τέτοια συστήματα καλό είναι να υπάρχει και ρύθμιση της υγρασίας αλλά και η δυνατότητα εισόδου φρέσκου αέρα στο χώρο

·         Οι αντλίες αέρα-νερού θερμαίνουν νερό. Αν διαθέτετε τα παραδοσιακά σώματα καλοριφέρ θα χρειαστείτε μια αντλία θερμότητας υψηλής θερμοκρασίας. Αν διαθέτετε καλοριφέρ μεγάλης επιφάνειας τύπου πάνελ ή ενδοδαπέδια θέρμανση θα χρειαστείτε μια αντλία θερμότητας χαμηλής θερμοκρασίας (πιο οικονομικό κόστος λειτουργίας)

Γεωθερμικές αντλίες

·         Οι αντλίες με τον υψηλότερο βαθμό απόδοσης και άρα το μικρότερο κόστος λειτουργίας είναι οι γεωθερμικές, οι οποίες εκμεταλλεύονται τη θερμότητα που υπάρχει στο έδαφος αρκετά μέτρα κάτω από την επιφάνεια της γης ή σε υπόγεια νερά (η υπόγεια θερμοκρασία παρουσιάζει μικρές διακυμάνσεις σε αντίθεση με τον εξωτερικό αέρα)

·         Τα μειονεκτήματα των γεωθερμικών αντλιών είναι το υψηλό κόστος κτήσης και η ανάγκη για ελεύθερο χώρο 40-100 τ.μ. στο οικόπεδο για τις γεωτρήσεις

Η πρόταση μας!

Η ιδανική επιλογή κατά τη γνώμη μας για νέες κατοικίες είναι ο συνδυασμός γεωθερμικών αντλιών θερμότητας με ενδοδαπέδια θέρμανση δαπέδου και υποδαπέδια ψύξη οροφής. Αν υπάρχει και συνδυασμός με φωτοβολταϊκά μπορείτε να εκμηδενίσετε το κόστος λειτουργίας για θέρμανση. Ένα σύστημα με σωληνώσεις νερού στο δάπεδο:

·         δημιουργεί βέλτιστες συνθήκες θερμικής άνεσης σε σχέση με όλα τα συστήματα καθώς κατανέμει ομοιόμορφα τη θερμότητα στο χώρο

·         δεν καταλαμβάνουν ωφέλιμο χώρο στο εσωτερικό της κατοικίας και σας δίνουν ελευθερία στη διαρρύθμιση του σπιτιού

·         έχει αθόρυβη λειτουργία

·         έχει μεγαλύτερη απόδοση όταν το δάπεδο είναι κεραμικά πλακάκια μεγάλης θερμοχωρητικότητας (σε σχέση με το ξύλινο δάπεδο)

·         δεν χάνει τη θερμότητα του γρήγορα αφού διακοπεί η λειτουργία του αλλά αργεί να θερμάνει το χώρο αφού τεθεί σε λειτουργία (ακατάλληλο για εξοχικά)

·         έχει δυσκολία επιδιόρθωσης βλαβών (αν και οι εταιρείες δίνουν πολλά χρόνια εγγύησης και δεν θεωρείται πλέον τόσο πιθανό ενδεχόμενο)

·         δεν είναι το ιδανικό σύστημα για την ψύξη ενός χώρου

Για ιδανικές συνθήκες και ψύξης το ενδοδαπέδια σύστημα θα μπορούσε να συνδυαστεί με σύστημα σωληνώσεων νερού στην οροφή (ωστόσο δεν αποτελεί συνηθισμένη λύση).

4) Θέρμανση από τον ήλιο

·         Τα ηλιακά συστήματα θέρμανσης έχουν λειτουργία παρόμοια με αυτή του θερμοσίφωνα, ωστόσο απαιτούν πολύ μεγαλύτερη επιφάνεια συλλεκτών

·         Το νερό που ζεσταίνεται από τους ηλιακούς συλλέκτες χρησιμοποιείται στα καλοριφέρ

·         Έχουν υψηλό κόστος κτήσης και οικονομική λειτουργία κυρίως όπου υπάρχει καλή θερμομόνωση και σώματα χαμηλής θερμοκρασίας (καλοριφέρ μεγάλης επιφάνειας τύπου πάνελ ή ενδοδαπέδια θέρμανση)

·         Το σύστημα είναι προβληματικό τις ημέρες όπου δεν υπάρχει αρκετή ηλιοφάνεια (οπότε έχει και το περισσότερο κρύο...) οπότε είναι ούτως ή άλλως απαραίτητη η ύπαρξη κάποιου βοηθητικού λέβητα.

5) Θερμομόνωση: Η καλύτερη λύση για την μείωση των εξόδων θέρμανσης

Η εσωτερική ή εξωτερική θερμομόνωση των κατοικιών αποτελεί την πιο σίγουρη και οικολογική λύση για την μείωση των εξόδων θέρμανσης καθώς περιορίζει την είσοδο του κρύου στο σπίτι και παράλληλα μειώνει την απώλειες θερμότητας προς το περιβάλλον.

Οι λύσεις θερμομόνωσης ενδείκνυται ιδιαίτερα σε κατοικίες που έχουν κατασκευαστεί πριν το 1979 όταν και δεν υπήρχε κανονισμός θερμομόνωσης. Σε τέτοιες περιπτώσεις μπορεί να επιτευχθεί ακόμη και 50% μείωση των εξόδων θέρμανσης και ψύξης.

Για τις λύσεις θερμομόνωσης υπάρχουν και προγράμματα χρηματοδότησης όπως το «Εξοικονομώ κατ’ οίκον». Βασικές λύσεις θερμομόνωσης είναι οι εξής:

·         Θερμομόνωση εξωτερικών τοίχων και στέγης (20-40 ευρώ / τ.μ.): Αυτή γίνεται εσωτερικά ή εξωτερικά με υλικά όπως ο υαλοβάμβακας, φελλός, πετροβάμβακας, πολυουρεθάνη, περλίτης κλπ.

·         Τοποθέτηση στεγανών κουφωμάτων και διπλών τζαμιών (500-1000 ευρώ ανά τμχ): Σε αυτή την περίπτωση μην ξεχνάτε να αερίζετε το χώρο σας τακτικά κατά τη διάρκεια της ημέρας.

·         Θερμομόνωση σωληνώσεων και σωμάτων καλοριφέρ: Απαραίτητη η θερμομόνωση των σωληνώσεων που περνούν από εξωτερικούς χώρους ή χώρους που δεν απαιτείται θέρμανση. Επίσης σε σώματα καλοριφέρ που βρίσκονται σε επαφή με εξωτερικό τοίχο προτείνεται η χρήση ανακλαστήρων.

Εναλλακτικές προτάσεις μείωσης εξόδων θέρμανσης

Ντυθείτε πιο ζεστά

Δεν χρειάζεται ακόμη και τις πιο κρύες μέρες του χειμώνα να κυκλοφορείτε με κοντομάνικα στο σπίτι! Δοκιμάστε να ντυθείτε πιο ζεστά πριν τρέξετε να ανοίξετε το καλοριφέρ η άλλη πηγή θερμότητας.

Χρησιμοποιείστε θερμοστάτη

Χρησιμοποιείστε θερμοστάτες (όταν είναι εφικτό) για να μη λειτουργείτε άσκοπα τις πηγές θερμότητας. Ρυθμίστε τους σε φυσιολογικές θερμοκρασίες (20-22 την ημέρα και 16-18 τη νύχτα). Μην απαιτείτε θερμοκρασίες 25 βαθμών όταν έξω έχει 5!

Εκμεταλλευτείτε τη θερμότητα του ήλιου

Αν το σπίτι σας διαθέτει νότια ανοίγματα, αφήνετε τα ανοιχτά κατά τη διάρκεια της ημέρας για να εισέρχεται άφθονη υπέρυθρη θερμότητα από τον ήλιο. Ειδικά στην περίπτωση που έχετε δάπεδα με μεγάλη θερμοχωρητικότητα (π.χ. κεραμικά πλακάκι) η θερμότητα αυτή θα αποθηκεύεται και θα εκπέμπεται και αφού σκοτεινιάσει.

Άλλα παθητικά ηλιακά συστήματα που είναι πιο εύκολα να ενσωματωθούν σε νέες κατοικίες είναι τα ηλιακά αίθρια (εσωτερικοί χώροι με τζάμια στην οροφή) και οι ηλιακοί τοίχοι (με υαλοπίνακα έξω από τον τοίχο που λειτουργούν σαν θερμοκήπια συσσωρεύοντας τη θερμότητα του ήλιου και μεταφέροντας την στο εσωτερικό του κτιρίου. Σε τέτοιες περιπτώσεις καλό είναι να υπάρχει και η δυνατότητα επιλεκτικής σκίασης ώστε να μην υπάρχει ανεπιθύμητη αύξηση της θερμοκρασίας και τους καλοκαιρινούς μήνες.

---

[i] ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΤΟΜΕΑ ΤΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ, ΤΕΧΝΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑΣ

[ii] Havas M, (2006) Electromagnetic hypersensitivity: biological effects of dirty electricity with emphasis on diabetes and multiple sclerosis.

[iii] Camilla Rees- Magda Havas, Public Health SOS – The Shadow Side of the Wireless Revolution

[iv] http://www.greenpeace.org/greece/thermansi/

[v] THE GREEN ELECTRICITY ILLUSION, David Olivier

[vi] ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΤΟΜΕΑ ΤΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ, ΤΕΧΝΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑΣ 

[vii] Το 2014 θα αρχίσουν οι γεωτρήσεις εξόρυξης πετρελαίου στο Ιόνιο και νότια της Κρήτης

http://koinonikopolitikos-diaulos.blogspot.gr/2012/09/2014.html

[viii] Ελληνικό Φυσικό Αέριο,

http://www.sedh.gr/newsflashes/general-news/elleniko-phusiko-aerio.html

[ix] http://www.biofuelwatch.org.uk/docs/IndustrialBioenergy.pdf,http://www.biofuelwatch.org.uk/wp-content/uploads/amodernmythppt.pdf 

[x]«Crash test σε 8 πηγές θέρμανσης. Δείτε ποια σας συμφέρει»,http://www.imerisia.gr/article.asp?catid=26516&subid=2&pubid=112935736 / Οδηγός θέρμανσης, http://news.pathfinder.gr/eco/thermansi.html / Φυλλάδιο Crystal Heating, www.crystalaudio.gr

[xi] Actual or potential effects of ELF and RF/MW radiation on enhancing violence and homicide, and accelerating aging of human, animal or plant cells. Dr Neil Cherry Associate Professor of Environmental Health Lincoln University New Zealand www.neilcherry.com/documents/90_s8_EMR_and_Aging_and_violence.pdf

[xii] Επιπτώσεις της εκπεμπόμενης από θερμικές πηγές υπέρυθρης ακτινοβολίας σε παράγοντες του εξωκυττάριου χώρου στον κερατοειδή και στον κρυσταλλοειδή φακό κονίκλων και η επίδραση της αναστολής της κυκλοοξ, Δαδούκης, Παναγιώτης Ι., Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης,http://invenio.lib.auth.gr/record/127833

ΠΗΓΗ: home-biology.gr