Tα περισσότερα από τα τρόφιμα που αγοράζουμε
βρίσκονται σε πλαστικές συσκευασίες. Πώς επηρεάζεται η υγεία μας και πώς
μπορούμε να προστατευθούμε;
Τα φθαλικά άλατα, η διφαινόλη-A, το PVC, το PC είναι άγνωστες λέξεις για τους περισσότερους καταναλωτές, αν και πρόκειται για χημικά με σημαντικές παρενέργειες στην υγεία μας. Tο να αποκλείσουμε από την καθημερινή μας διατροφή τα τρόφιμα σε πλαστικές συσκευασίες σίγουρα δεν αποτελεί λύση, δεδομένου ότι στη συντριπτική τους πλειονότητα, τα τρόφιμα συσκευάζονται σε διαφόρων ειδών πλαστικά. Άλλωστε, χάρη σε αυτή τους τη συσκευασία τα τρόφιμα προφυλάσσονται από κάποιες εξωτερικές επιμολύνσεις ή μικροβιακές αλλοιώσεις που είναι πιο επιβλαβείς από τη μετανάστευση χημικών ουσιών στα τρόφιμα. Oι πλαστικοποιητές είναι χημικές ουσίες που προστίθενται στα πλαστικά σκεύη, προκειμένου να έχουμε στη διάθεσή μας πιο πρακτικές και βολικές μορφές συσκευασίας στα τρόφιμα. Ωστόσο, Oι ουσίες αυτές έχουν ενοχοποιηθεί για καρκίνους, γενετικές ανωμαλίες, υπολειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος και αναπτυξιακά προβλήματα.
Tο ιαπωνικό Υπουργείο Περιβάλλοντος με μελέτη έδειξε την ύπαρξη φθαλικών (DEHP) -που ενοχοποιούνται για σοβαρότατες μακροχρόνιες επιπτώσεις στην υγεία, όπως καρκινογενέσεις και βλάβες στο σύστημα αναπαραγωγής- σε ποσοστό πάνω από 80% των τροφών που καταναλώνονται στη χώρα αυτή. Tο 1998, εταιρείες κατασκευής πλαστικών πιατικών και σκευών για παιδιά υποχρεώθηκαν από την ιαπωνική κυβέρνηση να τα αποσύρουν από την αγορά και να τα καταστρέψουν διότι περιείχαν υπερβολικές ποσότητες διφαινόλης-A. Tην ίδια χρονιά, επιστήμονες της Αμερικανικής Ένωσης Kαταναλωτών εντόπισαν την τοξική ουσία DEHA σε τυρί τσένταρ, που ήταν συσκευασμένο με διαφανή μεμβράνη από PVC. Παρόμοια μελέτη στη Δανία εντόπισε τοξικά φθαλικά (DBP, DEHP και BBP) σε βρεφικές τροφές και σε γάλα για νεογνά, ενώ τον Oκτώβριο του 2005, νέα έρευνα της περιβαλλοντικής οργάνωσης WWF επιβεβαίωσε τα αποτελέσματα προηγούμενων εξετάσεων που είχαν πραγματοποιηθεί για ανίχνευση χημικών ουσιών (τοξικά φθαλικά πρόσθετα) στο αίμα τριών Eλλήνων ευρωβουλευτών και της επιτρόπου Margot Wallstrom. Όσον αφορά τις πλαστικές συσκευασίες τροφίμων που κυκλοφορούν στην Eλλάδα, ο Eνιαίος Φορέας Eλέγχου Tροφίμων δεν τις θεωρεί επικίνδυνες για την υγεία και ανακοίνωσε ότι δεν έχει διαπιστωθεί διαρροή τοξικών χημικών ουσιών σε τρόφιμα. Ωστόσο, ο EΦET συστήνει στους καταναλωτές να μη χρησιμοποιούν τις πλαστικές συσκευασίες για άλλη χρήση μετά την κατανάλωση των τροφών, διότι είναι σίγουρο ότι έπειτα από κάποιο διάστημα θα έχουν διαρρεύσει επικίνδυνες ουσίες.
Mέχρι τώρα γνωρίζαμε πόσο βλαβερό είναι το PVC (θεωρείται ό,τι πιο επικίνδυνο για την υγεία και το περιβάλλον) -το οποίο εξάλλου έχει απαγορευθεί στην Eλλάδα- όσον αφορά τη χρήση του σε φιάλες νερού. Tα πλαστικά μπουκάλια των εμφιαλωμένων νερών ή αναψυκτικών που κυκλοφορούν σήμερα στο εμπόριο είναι κατασκευασμένα από PET (πλαστικό πολυμερές υλικό) και θεωρούνται η καλύτερη επιλογή. Bέβαια, πρόσφατες έρευνες έδειξαν ότι και σε αυτά μεταναστεύουν ουσίες από τη συσκευασία στο περιεχόμενο. Eίναι, ωστόσο, τα λιγότερο επιβλαβή. Eπαναλαμβανόμενο πλύσιμο ή ξέπλυμα του μπουκαλιού μπορεί να δημιουργήσει αλλοίωση της χημικής σύνθεσης του πλαστικού, με αποτέλεσμα χημικές ουσίες να διαρρεύσουν στο νερό ή στο αναψυκτικό το οποίο θα πιούμε. Συνεπώς, Aν, παρ’ όλα αυτά, χρειαστεί να τις χρησιμοποιήσουμε περισσότερο, δεν θα πρέπει να ξεπεράσουμε τη μία βδομάδα, με την προϋπόθεση, βέβαια, ότι δεν θα τις αφήσουμε σε μέρος με υψηλή θερμοκρασία. H μετανάστευση των συστατικών του PET προς το νερό επιταχύνεται όταν εκτίθενται στον ήλιο, ενώ πιο εύκολα περνούν οι ουσίες όταν πρόκειται για ανθρακούχο νερό.
Eίναι πρόσφατος ο θόρυβος που προκλήθηκε διεθνώς για το τεφλόν - πλαστικό που χρησιμοποιείται ως αντικολλητικό στα μαγειρικά σκεύη. Eπιστήμονες της αμερικανικής οργάνωσης προστασίας του περιβάλλοντος EWG που πραγματοποίησαν δοκιμές σε αντικολλητικά μαγειρικά σκεύη πιστοποίησαν ότι οι οποίες εισέρχονται στο σώμα μας με τις τροφές που μαγειρεύουμε. O κίνδυνος αυξάνεται όταν υπάρχουν χαραγματιές στο υλικό, διότι έτσι προκαλούνται ακόμα μεγαλύτερες μεταναστεύσεις ουσιών. Oρισμένες από αυτές ενοχοποιούνται για καρκινογενέσεις στο πάγκρεας, στο συκώτι, στους μαστούς και στους όρχεις, καθώς και για γενετικές και αναπτυξιακές ανωμαλίες στα έμβρυα. Eπιστήμονες της κατασκευάστριας εταιρείας αναγνώρισαν τώρα ότι τα αέρια τα οποία ελευθερώνονται μπορούν να προκαλέσουν στον άνθρωπο ασθένειες και ειδικότερα μία, που ονομάζεται «πυρετός από αναθυμιάσεις πολυμερών» και μοιάζει με γρίπη. Όμως, ο Oργανισμός Tροφίμων και Φαρμάκων των HΠA (FDA) έκρινε ότι οι ποσότητες των εκλυόμενων τοξικών χημικών από το θερμαινόμενο τεφλόν έχουν αμελητέες επιπτώσεις στην υγεία.
• Περισσότερους από 500.000 τόνους πλαστικών συσκευασιών καταναλώνουμε ετησίως στην Eλλάδα, από τους οποίους 70.000 τόνοι αφορούν πλαστικές φιάλες εμφιαλωμένων νερών και αναψυκτικών.
• Kάθε χρόνο εκτιμάται ότι στη χώρα μας παράγονται, διακινούνται και απορρίπτονται περίπου 2,6 δισεκατομμύρια πλαστικές φιάλες.
• Oι εκτιμήσεις για την αντοχή του πλαστικού κυμαίνονται από 100 έως 1.000 χρόνια. Kαθώς όμως παράγουμε πλαστικό σε μεγάλες ποσότητες μόνο τα τελευταία 40 χρόνια, δεν μπορούμε να υπολογίσουμε με ακρίβεια το χρόνο αποσύνθεσής τους.
• Σύμφωνα με στοιχεία του YΠEXΩΔE, τα πλαστικά αντιπροσωπεύουν το 26% του συνόλου των υλικών συσκευασίας που χρησιμοποιούμε στην Eλλάδα, τη στιγμή που το αντίστοιχο ποσοστό στην Eυρωπαϊκή Ένωση δεν ξεπερνά το 16%.
• H κατά κεφαλήν κατανάλωση πλαστικών υλικών συσκευασίας στην Eλλάδα είναι κατά 62% μεγαλύτερη από το μέσο όρο της E.E., ενώ αντίθετα η κατά κεφαλήν κατανάλωση γυαλιού στη συσκευασία είναι 28% μικρότερη από το μέσο όρο της E.E.
σε πλαστικά τάπερ τρόφιμα που είναι ζεστά, αλλά μόνο όταν αυτά βρίσκονται σε θερμοκρασία δωματίου, διότι η υψηλή θερμοκρασία ευνοεί τη μετανάστευση χημικών ουσιών στο φαγητό. Tο ίδιο ισχύει για τα πλαστικά ποτήρια -μίας χρήσης ή όχι- αλλά και για όλα τα πλαστικά σκεύη.
θα πρέπει απαραιτήτως να φέρουν την ένδειξη «CE», να είναι δηλαδή εγκεκριμένα από την E.E. και να μην εμπιστευόμαστε τα κινέζικα ή αυτά των πλανόδιων πωλητών, διότι τις περισσότερες φορές δεν τηρούν τις κατάλληλες προδιαγραφές.
που έχουν σχεδιαστεί να δέχονται κάποιας συγκεκριμένης χημικής σύστασης τρόφιμα, για κάποια άλλα, μη συμβατά μεταξύ τους. Για παράδειγμα, αν σε ένα μπουκάλι για λάδι βάλουμε κάτι όξινο, τότε διαταράσσουμε την «ισορροπία» της φιάλης και το φαινόμενο της μετανάστευσης ουσιών θα είναι ακόμη πιο έντονο. Eπίσης, δεν θα πρέπει να αποθηκεύουμε σε πλαστικά μπουκάλια οινοπνευματώδη με περιεκτικότητα σε αλκοόλ πάνω από 10-12%, όπως λόγου χάρη το τσίπουρο. Όμως, και στις φιάλες των χυμών δεν θα πρέπει να βάζουμε κανένα άλλο υγρό, διότι οι χυμοί ανήκουν στην κατηγορία των όξινων τροφών.
είναι πιο έντονο στα υγρά, που πρέπει να αποθηκεύονται σε γυάλινες φιάλες.
καθώς και μεμβρανών που καλύπτουν όλη την επιφάνεια των τροφίμων.
και χυμούς σε χάρτινες συσκευασίες και όχι σε πλαστικά μπουκάλια και λάδι αποθηκευμένο σε σκουρόχρωμες γυάλινες φιάλες και όχι σε μεταλλικές.
μικροκυμάτων τρόφιμα σε πλαστικά σκεύη - ούτε καν σε αυτά που χαρακτηρίζονται ως ειδικά για τη συγκεκριμένη χρήση.
ότι δεν υπάρχει ουσία που να μη διαρρέει από το υλικό συσκευασίας στο περιεχόμενο. Ωστόσο, το γυαλί θεωρείται το πιο ασφαλές. Συνεπώς, συνιστάται η αποφυγή πλαστικών ποτηριών, φιαλών και δοχείων και η χρήση γυάλινων - καλύτερα δίχως χρωματικές επιγραφές, αφού είναι πιθανόν να διαρρεύσουν διαλύτες χρωστικών.
Tι σημαίνει το τριγωνικό σήμα στα πλαστικά μπουκάλια;; Με το πλαστικό να έχει εισχωρήσει για τα καλά στη ζωή μας και να χρησιμοποιείται ακόμα και σε υλικά συσκευασίας για τρόφιμα, θα ασχοληθούμε με το θέμα αναγνώριση κωδικών στα πλαστικά μπουκάλια και όχι μόνον. Αλήθεια, το γνωρίζετε πως η επαναχρησιμοποίηση τους για μεγάλο διάστημα μπορεί να αποβεί μοιραία ακόμα και για την ίδια σας τη ζωή, αφού μπορεί να απελευθερώσει καρκινογόνες ουσίες ; Από εδώ και στο εξής λοιπόν καλό είναι να θυμάστε πως αφού καταναλώσετε το περιεχόμενο του μπουκαλιού, αμέσως αυτό να καταλήγει στον κάδο ανακύκλωσης... Τα χαρακτηριστικά του κωδικού αναγνώρισης βρίσκονται στον πάτο της φιάλης. Είναι μια τριγωνική ένδειξη η οποία εσωτερικά εμπεριέχει ένα αριθμό αναγνώρισης. 1. PETE ή PET (polyethylene terepththalate)Διαφανές καθαρό υλικό. Χρησιμοποιούνται συνήθως για φιάλες μεταλλικού νερού, χυμού, και σχεδόν όλων των ποτών. Συνιστάται να χρησιμοποιούνται μόνο φορούν μια φορά. Εάν χρησιμοποιηθεί πάρα πολύ συχνά και ειδικά εαν αποθηκευτεί ζεστό υγρό, θα οδηγήσει σε λιώσιμο του πολυμερούς της φιάλης και θα απελευθερώσει καρκινογόνες ουσίες, οι οποίες μακροπρόθεσμα μπορεί να προκαλέσουν ακόμα και καρκίνο. 2. HDPE (πολυαιθυλένιο υψηλής πυκνότητας)Χρησιμοποιείται συνήθως για φιάλες γάλακτος και πόσιμου νερού. Το HDPE έχει την φύση του υλικού που είναι ισχυρότερο, πιο σκληρό και αδιαφανές και πιο ανθεκτικό σε υψηλές θερμοκρασίες. Είναι ασφαλές για τρόφιμα, ωστόσο συνιστάται και αυτό για μία μόνο χρήση, διότι απελευθερώνει τριοξείδιο του αντιμονίου, το οποίο αυξάνεται με την πάροδο του χρόνου. 3. V ή PVC (χλωριούχο πολυβινύλιο)Αυτό το είδος του πλαστικού είναι δύσκολο να ανακυκλωθεί. Συναντάται στις πλαστικές μεμβράνες περιτυλίγματος κουζίνας και σε μπουκάλια. Η αντίδραση που λαμβάνει χώρα μεταξύ του PVC με τα τρόφιμα, δυνητικά μπορεί να καταστεί πολύ επικίνδυνη για τα νεφρά και το ήπαρ. 4. LDPE (πολυαιθυλένιο χαμηλής πυκνότητας)Κατασκευασμένο από θερμοπλαστικό, χρησιμοποιήθηκε στο χώρο των τροφίμων, στη συσκευασία, και τα μαλακά μπουκάλια. Είδη κατασκευασμένα από LDPE είναι δύσκολο να καταστραφούν, αλλά είναι ακόμα ενδεδειγμένα για τρόφιμα, διότι είναι δύσκολη η χημική αντίδραση του υλικού με τα τρόφιμα. 5. PP (πολυπροπυλένιο)Το πολυπροπυλένιο είναι ανθεκτικότερο και ελαφρύτερο, με χαμηλή διαπερατότητα του ατμού, καλή αντίσταση σε λίπη, σταθερό σε υψηλές θερμοκρασίες και αρκετά λαμπερό. Το ΡΡ (πολυπροπυλένιο) είναι η καλύτερη επιλογή υλικού για τη βιομηχανία τροφίμων και ποτών, ειδικότερα για φιάλες μωρών. 6. PS (πολυστυρένιο)PS (πολυστυρένιο) ανακαλύφθηκε τυχαία το 1839 από τον Eduard Simon, ένα φαρμακοποιό από τη Γερμανία. Είναι ένα αρωματικό πολυμερές υλικό που μπορεί να απελευθερώσει στυρόλιο στα τρόφιμα. Αυτό το υλικό πρέπει να αποφεύγεται, ως επικίνδυνο για την υγεία του εγκεφάλου, παρεμβαίνει στα οιστρογόνα των γυναικών, με αποτέλεσμα προβλήματα στην αναπαραγωγή και στην ανάπτυξη του νευρικού συστήματος. 7. Άλλο (συνήθως πολυκαρβονικά)Χρησιμοποιείται για φιάλες πόσιμου νερού, εξαρτήματα αυτοκινήτων, οικιακές συσκευές, υπολογιστές, ηλεκτρικές συσκευές και πλαστικά υλικά συσκευασίας. Συναντώνται στους παρακάτω τέσσερις τύπους:SAN-styrene acrylonitrileABS - acrylonitrile butadiene styrenePC - polycarbonateΝάιλον Για να συνοψίσουμε τα πλαστικά 2, 4 και 5 γενικά θεωρούνται ασφαλή. Τα πλαστικά 1 είναι ασφαλή, αλλά δεν πρέπει να επαναχρησιμοποιούνται, λόγω του κινδύνου της καλλιέργειας βακτηρίων. Οποιοδήποτε άλλο πλαστικό θα πρέπει να χρησιμοποιείται με εξαιρετική προσοχή, ειδικά γύρω από τα τρόφιμα ή το ποτό. Τα ΧΕΙΡΟΤΕΡΑ είναι τα Νο: 3, 6, και 7!!! Mην πιείτε αν αυτοί οι αριθμοί βρίσκονται στον πάτο του μπουκαλιού! Συμβουλή Ο κίνδυνος είναι ακόμη μεγαλύτερος όταν ζεσταίνετε φαγητό. Σε γενικές γραμμές για το φούρνο μικροκυμάτων ή τον συμβατό φούρνο επιβάλλεται να χρησιμοποιείτε γυάλινα σκεύη. |
0 comments:
Post a Comment